แทคติคสอบถามโรงงานเรื่องกลูเตน

มนุษย์ทุกคนต้องการอาหาร ไม่งั้นก็อยู่ไม่ได้เพราะหิวตายไปก่อน แต่ก็จะมีคนบางกลุ่มที่กินอาหารบางอย่างไม่ได้ อันนี้ก็ถือว่าเป็นความเคราะห์ร้ายไป แต่นั่นไม่ได้แปลว่า วงการอาหารควรจะนอนนิ่งเฉย เพราะบทคนกินอาหารบางอย่างไม่ได้ ไม่ใช่ว่าเขาเลือกที่จะไม่กิน แต่เขากินไม่ได้ จะตอบแบบกำปั้นทุบดินว่าจริงๆ แล้วกินได้ก็ใช่ แต่กินแล้วจะผื่นขึ้น ลำคอตีบ ปากบวม ท้องเสีย อะไรก็ว่าไป ซึ่งอาการไม่พึงประสงค์เหล่านี่ไม่ควรเกิดขึ้น

ตัวอาหารที่บางคนกินไม่ได้อาจจะเป็นตัวที่คนกินไม่ได้กันเยอะ อันนี้ก็ถือว่าโชคดี เพราะนั่นแปลว่าผู้ผลิตส่วนใหญ่จะแจ้งไว้บนฉลาก เช่น ไข่ นม แต่ ถ้าดันงอแงกับตัวแปลกๆ ที่คนไม่ค่อยรู้จักกัน อันนี้เริ่มจะอยู่ยาก บุฟเฟ่ร้านดัง อาหารร้านเด็ด โบกมือลาได้เลย

แล้วกลูเตนเกี่ยวอะไรด้วย? ความงอแงของคนที่กินกลูเตนไม่ได้ คือ ตัวนี้ผู้ประกอบการไม่ค่อยรู้จักกันว่ามันคืออะไร ต่อให้รู้จักก็ไม่ค่อยรู้อีกว่ามันจะไปอยู่ตรงไหนบ้าง ตามตำราก็จะบอกว่า กลูเตนเจอได้ในข้าวสาลี ไรย์ บาเลย์ มอลต์ แต่อันนี้มันเป็นต้นตอไง พอเข้าสู่กระบวนการผลิตมันไปกระจายทิ้งได้หลายจุดมาก เช่น ถ้าเป็นถั่ว บางทีตอนขนส่งเขาให้อุปกรณ์ร่วมกับการขนส่งข้าวสาลี ละอองข้าวสาลีติดถั่ว = ปนเปื้อนกลูเตน

บางคนอาจจะมีคำถามว่า ซีเรียสไปรึเปล่า แค่นี้เองก็กินไม่ได้เหรอ ก็จะขอตอบว่า คนที่ไม่กินกลูเต็นมีอยู่สามประเภทหลักๆ คือ คนที่แพ้แป้งสาลี คนที่ย่อยกลูเตนไม่ได้ และ คนที่ร่างกายเข้าใจว่ากลูเตนเป็นสิ่งแปลกปลอม เลยต้องกำจัดทิ้ง (celiac) –> ลำไส้โดนกัด ทีนี้ คนที่แพ้แป้งสาลี อาการก็จะเหมือนคนที่แพ้กุ้ง ปลา ที่อาจจะทนปริมาณน้อยๆ ได้ เช่นเดียวกับคนที่ย่อยกลูเตนไม่ได้ แต่มนุษย์ celiac นั้น กลูเตนน้อยแค่ไหนก็เจ็บตัว

เวลาโทรถามโรงงาน อันนี้แล้วแต่กระบวนการของแต่ละทางบริษัทว่าเป็นยังไง ถ้าโชคดีก็จะติดต่อกับ QA / R&D โดยตรงได้ แต่ต้องลุ้นว่าคนรับสายปลายทางเป็นธุรการหรือคนที่รู้เรื่อง QA แต่บางบริษัทจะรับเรื่องผ่านศูนย์ลูกค้าสัมพันธ์หรือฝ่ายขาย ก็ทำตามกระบวนการนั้นไป แต่ต้องย้ำกับปลายทางเสมอว่า นี่เป็นข้อมูลเชิงลึก ขอให้เชิญคนที่ตอบได้มาตอบ ไม่ใช่เอาข้อมูลจาก product sheet มาตอบลูกค้า

สคริปเวลาถามก็คือ พอดีสนใจโปรดัค xxx ต้องการสอบถามว่า มีการใช้ไลน์ผลิตร่วมกับโปรดัคอื่นที่มีกลูเตนมั้ย และถ้ามีตอนทำความสะอาดไลน์ตรวจพบปริมาณกลูเตนต่ำกว่า 20 ppm มั้ย

เอาจริงๆ คืออยากถามมากกว่าว่า อะไรบ้างที่ไม่มีกลูเตน แต่ถ้าถามแบบนี้ไปส่วนใหญ่จะ blue screen of death กลับมา เพราะ scope กว้างเกิน

แต่ก็อย่าหวังว่าโรงงานจะรู้กันทุกคนว่ากลูเตนคืออะไร บางคนไม่รู้ด้วยซ้ำว่าซีอิ๊วมีกลูเตน ก็ต้องเตรียมโพยตัวเองไปถามเรีองตัวอีกทีด้วย อีกข้อที่ต้องระวังคือ ละอองกลูเตนในอากาศมันแพร่กระจายได้ ถามเช็คด้วยก็ดีว่า มวลอากาศจากไลน์ผลิตที่ทำโปรดัคกลูเตนและมีละอองกลูเตนฟุ้งอยู่ถ่ายเทมาถึงไลน์ผลิตของโปรดัคที่ถามอยู่รึเปล่า

ทั้งนี้ทั้งนั้น อย่าหวังว่าโรงงานจะตอบตรง ต้องถามกลับไปกลับมาด้วย นี่ไม่ได้จะเล่นสงครามประสาท แต่ต้องเช็คให้ชัวร์ว่าอีกฝ่ายไม่หลุดตอบออกมา บางทีพนักงานก้ไม่ได้รู้งานมาก ก็อาจจะต้องบอกว่า ต้องไปถามแผนก QA / R&D แล้วเอาผลแล็บกลูเตนตกค้างมาดูว่าปริมาณกลูเตนต่ำกว่า 20 ppm มั้ย

สรุปก็คือ ถ้ากินกลูเตนไม่ได้ ต้องลงทุนศึกษาว่า กลูเตนจะไปโผล่อะไรในไหนได้บ้าง และไล่ถามโรงงานทีละข้อ และอย่าหวังพึ่งอย. เพราะเขาไม่แคร์ จากข้อมูลที่ได้มาจากพี่รุ่นเดอะที่อยู่ในวงการ QA มาสามคน บอกตรงกันว่า อย.ไม่ให้แปะฉลากว่ากลูเตนฟรี ถ้าส่วนผสมหลักไม่มีกลูเตน (นมรสมอลต์ นี่ก็กลูเต็นนะ อย่าหวังว่าจะกินแล้วไม่เกิดอาการ)

ป.ล. พริกยี่ห้อไทย ยังไม่เจอยี่ห้อไหนซักอันที่ไม่มีกลูเตน (น่าจะใส่ผงแป้งลงไป กล้าคอนเฟิร์มว่ามี เพราะปวดลำไส้หนักมากหลังกิน) และเคยโทรไปสอบถามกับบริษัทเครื่องเทศชื่อดังแห่งนึง พนักงานตอบกลับมาว่า ถ้าลูกค้าแพ้หนักขนาดนี้ซื้อของนอกเถอะครับ